هوش تجاری
هوش تجاری شامل مجموعهای از مهارتها، تکنولوژیها و برنامههای کاربردی میباشد که به منظور جمعآوری، یکپارچهسازی، تجزیه و تحلیل و ایجاد دسترسی به دادههای سازمان، مورد استفاده قرار میگیرند. به طور خیلی ساده میتوان گفت که هوش تجاری شامل کلیه روشها و فرآیندهای کامپیوتری است که داده را به اطلاعات و سپس به دانش تبدیل میکند.
• هوش تجاری
اگر تصمیم گیریها در سازمانها بر مبنای بهترین حدسیات باشد و یا اینکه چگونه در گذشته آن کار را انجام میداده اند، کارها به درستی پیش نخواهد رفت. در اینجا نیاز به مستندات است، و آنهم عبارتست از مستندات از همه عوامل یک سازمان.
مجموع این مستندات و آمارها است که مانع از سعی و خطا میگردد. چه اتفاقی رخ میداد اگر هر چه که فروشندگانERP وCRM و اکنونBI به شما وعده میدهند را، میداشتید؟ یعنی وعده دسترسی فوری به همه داده های موجود در شرکت و سازمان. شما از داشبوردهای دیجیتالی و شاخصهای عملکرد استفاده می کنید تا سازمان خود را اداره کنید. چه اتفاقی رخ میداد اگر میتوانستید بینهایت کاوش در اجزا در داده های موجود و از منظرهای متفاوت داشته باشید بدون اینکه لازم باشد بدانید از چه سیستمی این داده ها می آیند؟
Slice & Dice به عمل تجزیه اطلاعات به بخشهای کوچکتر و نمایش آن از منظرهای متفاوت برای درک بهتر در تصمیم گیریها گفته میشود. هوش سازمانی به همه شرکتها کمک میکند تا مدیران ارشد سازمان و زیرمجموعه آنها از طریق گزارش گیری و تحلیل داده ها، عملکردی اثربخش ، مطمئن و بدون دردسر اضافی و هزینه های اجرائی زیاد و سعی و خطا به دست آورندERP و CRM و سایر سیستم ها و نرم افزارها، عوامل حیاتی برای اداره سازمانها و شرکتها هستند. متأسفانه هنگامیکه این سیستم ها، تراکنشها و تعاملات داده ها را خوب اجرا میکنند، در برابر گزارشگیری تحلیل و دسترسی به داده ها کم می آورند. بهبود و قابلیتهای تحلیل و گزارشگیری در سازمان ها جز اولویتهای مدیران ارشد قرار گرفته است.
• هوش تجاری چیست؟
هوش تجاري مجموعه توانايي ها، تکنولوژي ها، ابزارها و راهکارهايي است که به درک بهتر مديران از شرايط کسب و کار کمک مي نمايد. ابزارهاي هوش تجاري، ديدگاه هايي از شرايط گذشته، حال و آينده را در اختيار افراد قرار مي دهند. با پياده سازي راهکارهاي هوش تجاري فاصله موجود بين مديران مياني و مديران ارشد از ديدگاه ارتباط اطلاعاتي از ميان خواهد رفت و اطلاعات مورد نياز مديران در هر سطح، در لحظه و با کيفيت بالا در اختيار آنها قرار خواهد گرفت. همچنين کارشناسان و تحليل گران مي تواند با استفاده از امکانات ساده، فعاليتهاي خود را بهبود بخشند و به نتايج بهتري دست پيدا نمايند.
• هوش تجاری چطور کار می کند؟
هوش تجاري بر مبناي يک هدف ساده پياده سازي مي شود: “بهبود کارايي با ايجاد بستر مناسب براي تصميم سازي در سازمان”. وقتي که ديدگاه مديران نسبت به داده هاي سازماني کامل وجامع است، مي توان به تصميمات اتخاذ شده اطمينان کامل داشت و مطمئن بود که اين تصميمات سازمان را در شرايط رقابتي حفظ مي نمايد و همچنين اهداف تعريف شده به دست خواهند آمد. اما براي استفاده کامل از قابليتهاي هوش تجاري، اين راه کار بايد توانايي انعطاف پذيري و در اختيار گذاشتن امکانات مختلف در سطح افراد، تيمها و کل سازمان را داشته باشد. همچنين هوش تجاري بايد به نيازهاي مختلف افراد در سطوح مختلف سازمان پاسخگو باشد و از تمام اطلاعات ساختار يافته (Structured Data) (Unstructured Data) و يا ساختار نيافته براي تصميم سازي استفاده نمايد.
قابليت هاي راه کار هوش تجاري:
راه کار هوش تجاري مجموعه امکانات هماهنگ براي تسهيل فرآيند تصميم سازي در سازمان در تمام سطوح است که به سادگي و با هزينه کم قابل پياده سازي مي باشد.
- هماهنگي داده ها: به طور معمول در سازمانها پراکندگي اطلاعاتي زيادي مشاهده مي شود. استفاده از ابزارهاي مختلف باعث مي شود تا بانکهاي اطلاعاتي متفاوت با ساختارهاي گوناگون در يک سازمان ايجاد شود. سرويس هماهنگ کننده اطلاعات در راه کار هوش تجاري اين امکان را فراهم مي آورد تا بانک اطلاعاتي متمرکز از اطلاعات ارزشمند براي تصميم سازي ساخته شود.
- انباره داده ها: همانطور که شرح داده شد در سازمانها پراکندگي اطلاعات يکي از بزرگترين معضلات مي باشد. انباره داده اين امکان را فراهم مي آورد تا داده هاي مهم پس از پشت سر گذاشتن مرحله هماهنگي در يک بانک اطلاعاتي متمرکز قرار گيرد.
- داشبورد گزارشها: راه هاي مختلفي براي نمايش اطلاعات بهصورت گزارشها مختلف وجود دارد اما اين تنها بخشي از راه کار هوش تجاري مي باشد. يک گزارش موثر بايد بخوبي با مخاطبان ارتباط برقرار کرده و نيازهاي آنها را مرتفع نمايد.
- OLAP: قابليتي است که دسترسي به اطلاعات براي ساخت گزارشها و تحليل داده را براي کاربران غير فني امکان پذير مي نمايد.
- نظارت: با استفاده از نظارت (Monitoring) مي تواند بر شرايط اهداف مهم نظارت نمود و وضعيت پيشرفت آنها را تحت نظر گرفت. بعنوان مثال مي توان ميزان فروش هدف يک ماه را با ميزان فروش واقعي مقايسه نمود و در خصوص برنامه ریزي فروش تصميم گيري نمود.
- تحليل: دريافت اطلاعات و نمايش آنها در شکل هاي گوناگون تنها اولين قدم در راه کار هوش تجاري مي باشد. اين راه کار ابزار قدرتمند تحليل براي گروه هاي مختلف و موضوع هاي متفاوت را در اختيار افراد قرار مي دهد.
چه نوع کسب و کاري مي تواند از اين راهکار بهره ببرد؟
- شرکتهاي توليدي و فروش
- بدست آوردن ديدگاه نسبت به افزايش يا کاهش سود حاصل از فروش. ميزان فروش بر حسب نوع کالا، مناطق فروش، کانالهاي فروش
- پيش بيني ميزان فروش و سود آوري بر مبناي داده هاي قبلي
- کنترل و برنامه ريزي مناسب براي منابع فروش
- شناسايي مشتريان با ارزش
- هماهنگي برنامه فروش با اهداف سازماني
- شرکتهاي سرمايه گذاري و بانک ها
- بدست آوردن ديدگاه نسبت به سرمايه گذاري هاي انجام شده و پيش بيني سود حاصله از منابع مالي اختصاص داده شده
- بدست آوردن ديدگاه نسبت به شرايط هر يک از سرمايه گذاري هاي انجام شده بصورت جداگانه
- کنترل اهداف و يا تعيين اهداف جديد بر مبناي گزارشات بدست آمده
- تصميم سازي براي انجام سرمايه گذاري هاي جديد بر مبناي تحليل داده هاي پيشين
- هماهنگي شرايط سرمايه گذاري با اهداف سازماني
- شرکتهای خدماتي
- تحليل نوع خدمات بر مبناي موقعيت هاي مختلف، زمان خدمت رساني، هزينه هاي انجام شده و سود بدست آمده
- بدست آوردن ديدگاه نسبت به نحوه خدمت رساني به مشتريان
- تصميم سازي در جهت نحوه ارائه خدمات و هماهنگي خدمات با اهداف سازماني
- شرکتهاي پروژه اي
- بدست آوردن ديدگاه نسبت به شرايط پروژه هاي انجام شده در هر لحظه
- بدست آوردن ديدگاه از بودجه و منابع تخصيص داده شده به پروژه
- تحليل ارزش کسب شده در طول مدت حيات پروژه
- پيش بيني شرايط منابع موجود با پيشرفت پروژه
- هماهنگ نمودن شرايط پروژه ها با اهداف سازماني
چه افرادي در سازمان از پياده سازي اين راهکار بهره خواهند برد؟
- مديران ارشد
- در اختيار داشتن محلي متمرکز براي مشاهده گزارشات مختلف از شرايط سازمان
- افزايش ضريب اطمينان تصميم سازي
- کاهش هزينه ها با بدست آمدن ديدگاه نسبت به عملکرد بخشهاي مختلف سازمان
- بررسي شرايط اهداف سازمان و برنامه ريزي براي دستيابي به اهداف
- مديران فروش، عمليات، پروژه
- کنترل روند انجام امور با در اختيار گرفتن گزارشات تحليلي
- تقويت توان مشاوره به مديران ارشد در جهت انتخاب بهترين استراتژي
- مديرانIT
- کاهش حجم امور تکراري با خودکار نمودن فرآيندهاي جمع آوري داده ها و گزارش سازي از آنها
- مديريت و امنيت متمرکز
- استفاده از دانش موجود براي راهبري ابزارها
• مزیت های هوش تجاری
امروزه با اطمینان کامل میتوان ادعا کرد که استفاده از راه حلBI می تواند قدرت رقابت پذیری یک سازمان را افزایش دهد و از دیگر سازمانها متمایز نماید. این راه حل این امکان را به سازمانها میدهد تا با بکارگیری اطلاعات موجود از مزایای رقابتی و پیشرو بودن بهره برداری نمایند. این راه امکان درک بهتر تقاضاها و نیازمندیهای مشتریان و مدیریت ارتباط با آنان را میسر میسازد. این راه حل این امکان را به سازمان میدهد تا بتواند تغییرات مثبت یا منفی را مانیتور کنند. امروزه سازمانهای پیشتاز صحبت ازERP وCRM و. . . . نمیکنند، رویکرد سازمانها به سمتBI است. آنها به دنبال بهینه سازی فرآیندها از طریق ارزیابی و بهبود عملکرد خود و زیرمجموعه های وابسته به خود میباشند. امروزه افزایش کارایی عملکرد آنچه که سرمایه گذاری شده، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
در یک دهه گذشته بسیاری از سازمانها سرمایه گذاری های بسیاری را روی تکنولوژی اطلاعات اعم از نرم افزار و سخت افزار کرده اند. در اقتصاد امروزه که هزینه ها باید کاهش یابد، سازمانها و شرکتها از خود می پرسند: «چه مقدار تا کنون برای تکنولوژی سرمایه گذاری کرده ایم؟» و اینکه «از این سرمایه گذاری چه سودی برده ایم؟» امروزه در کشورهای پیشرو و توسعه یافته سرمایه گذاری درBI در حال افزایش است. تحقیقات فارستر در سال ۲۰۰۳ از ۸۷۷ سازمان (کوچک و بزرگ) و تصمیم گیرندگان در حوزه IT نشان میدهد که از رشد سرمایه گذاری ۹/۱% در زمینه IT برخوردارند ولی ۴۵% آنها نیاز به خرید ابزارهایBI را دریافته اند و برای آن اقدام میکنند. چرا؟ دو دلیل عمده وجود دارد که چرا سازمانها بهBI علاقه مند شده اند. اول عصر اطلاعات، دوم مسائل اقتصادی.
در عصر اطلاعات، کسی که اطلاعات دارد، دارای قدرت است. هر سازمان و شرکتی که از این قدرت برخوردار باشد در صنعت و حرفه خود در مقایسه با رقبای خود متمایز و ممتاز میشود. سازمانها و شرکتها، امروزه با سرعت حرکت و تغییر میکنند. اخذ اطلاعات صحیح در زمان صحیح اساس و پایه این سازمانها است. دلیل دیگر استفاده ازBI اقتصاد است. بقای سازمانها و شرکتها در توفان اقتصاد رقابتی امروز بر دو محدوده متمرکز شده است.
کاهش هزینه ها افزایش درآمدها
در سازمانی کهBI در آن بکار گرفته میشود، مدیران میتوانند اطلاعات هزینه ها را از داخل سازمان استخراج نمایند و بدانند که هزینه ها چه هستند و تصمیم هایی برای کاهش و حذف آنها بگیرند. تغییرات آینده را پیش بینی کنند و برای مسائل خود راه حلی مناسب داشته باشند. به منظور افزایش درآمد، شرکتها باید علاوه بر افزایش فروش خود، مثلا مشتریان فعلی خود را حفظ کنند. حفظ مشتریان اغلب کاری بسیار پسندیده است. اما باید بدانیم اغلب کدام مشتری سود بیشتری عاید میکند. معمولا ۲۰ درصد از مشتریان ۸۰ درصد سود شرکت را تامین میکنند. شرکتها باید ابتدا مشتریانی که سود بیشتری را عاید میسازند، حفظ نمایند. باید بدانیدBI کاربرد بسیاری در این بخش نیز دارد. گام بعدی تجزیه و تحلیل رفتار بازار، فروش و مشتریان پرسودده هستند. این دانش به مدیران کمک میکند تا چگونه مشتریان خود را مدیریت نمایند. برای جلب نظر مشتریان ممکن است پارامترهای فروش عمده به مشتریان و یا تغییر در حاشیه سود و. . . . مدنظر قرار گیرد. نکته مهم این است که رفتارها با مشتریان یکسان نیست و هر مشتری یا گروهی از مشتریان روابط خاص خود را خواهند داشت. سرانجام، اینکه علاوه بر مشخصه های اطلاعاتی فوق سایر اطلاعات مدیریتی برای تصمیم گیری در سازمانها نیز وجود دارد که نیاز به تحیلی برای تصمیم گیری دارد، مثل اطلاعاتی در حوزه ماموریت اصلی سازمان و یا شرکت، اطلاعات منابع انسانی، اطلاعات تولید و ساخت، اطلاعات خدمات ارائه شده و . . . تکنولوژیBI راه حلی برای بکارگیری این اطلاعات و ایجاد هوشمندی در مدیران میباشد که آگاهانه تصمیم گیری نمایند و تصمیم آنان مبنی بر واقعیات و درک آگاهانه آنان از تغییرات فعلی و آتی و استفاده از سوابق در سازمان باشد.
فرآیند BI در سازمانها و شرکتها یک فرآیند پویا و تعاملی است. این فرآیند با یک سؤال شروع میگردد و پاسخهای سئوالات در یک حلقه تکرار فراهم میشود. این پاسخ ها امکان تصمیم گیری برای مدیران را فراهم میکند.
مرحله برنامه ریزی و هدایت در ابتدا و انتهای فرآیند BI عمل میکند. در شروع متعاقب درخواستهای مدیران تصمیم گیر و سئوالات از سیستم با فرمول کردن سئوالات، برنامه ریزی برای پاسخ به سئوالات شروع خواهد شد.
در این مرحله اطلاعات از کلیه پایگاههای اطلاعاتی ( منابع اطلاعاتی) جمع آوری خواهند شد. داده های جمع آوری شده از داده های خام هستند و آگاهی یا دانشی را به استفاده کننده اضافه نخواهند کرد. این داده ها میبایست پردازش و پالایش شوند در غیر اینصورت هیچ نقطه روشنی در آنها دیده نمیشود.
در این مرحله داده های جمع آوری شده مجتمع خواهند شد، روابط بین آنها شناسایی و آنالیز شده و در نهایت قابل استفاده خواهند گردید. این مرحله شامل مراحل استخراج اطلاعات، تبدیل اطلاعات و بارگذاری اطلاعات(Load) میشود.
در این مرحله با استفاده از تکنیک های پیشرفته از داده های مجتمع شده، محیط هوشمندی ایجاد میگردد. سیستم در انتهای این مرحله پاسخ هوشمندانه ای به سئوالات مدیران خواهد داد. این پاسخ در قالب ارائه گزارشات، جداول و نمودارها منتشر میگردد و امکان تغییر سئوال و یا بررسی موضوع از زوایای دیگر منجر به تکرار چرخه فرآیند فوق خواهد شد. شکل زیر جزئیات فرآیند BI را نشات میدهد.
• انتخاب هوشمندانه
هر سازمانی به BI نیاز دارد. اما برای اطمینان از اینکه همه افراد در سازمان شما در هر زمان و هر کجا که به دادههای شما نیاز دارند دسترسی داشتهت باشند، باید یک راهحل هوشمند BI با کاربری آسان و با ویژگیهای غنی انتخاب کنید تا بتوانید با کسب اطلاعات بیشتر از آن مطلع شوید. بیشترین بهره را از داده های شما داشته باشید.